Հայաստան-Իրան գրեթե բոլոր ոլորտներն ընդգրկող շուրջ 180 միջազգային պայմանագիր է գործում․ տեղեկանք՝ հայ-իրանական հարաբերությունների մասին

Իրանի Իսլամական Հանրապետության (ԻԻՀ) արտաքին գործերի (ԱԳ) նախարարի այսօր պաշտոնական այցով Հայաստան ժամանելու առիթով ՀՀ արտաքին գործերի նախարարությունը (ԱԳՆ) հայ-իրանական հարաբերությունների մասին հակիրճ տեղեկանք է հրապարակել, որը ներկայացնում ենք ստորև՝ առանց փոփոխության։

Դիվանագիտական հարաբերություններ

Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են1992թ. փետրվարի 9-ին:

1992թ. ապրիլին Երևանում բացվել է ԻԻՀ դեսպանությունը, իսկ 1992թ. դեկտեմբերին Թեհրանում բացվել է ՀՀ դեսպանությունը:

2022թ. սեպտեմբերի 30-ին ԻԻՀ գլխավոր հյուպատոս Մորթեզա Աբեդին Վարամինը, ՀՀ ԱԳ նախարարից ստանալով հյուպատոսական գործողություններ իրականացնելու հատուկ թույլտվությունը՝ էկզեկվատուրան, պաշտոնապես անցել է իր պարտականությունների կատարմանը:

Քաղաքական երկխոսություն

Հայաստանի և Իրանի միջև բարձրաստիճան շփումները և հանդիպումները կրում են պարբերական բնույթ:

2022թ. սեպտեմբերի 24-ին Նյու Յորքում ՄԱԿ ԳԱ 77-րդ նիստի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել ԻԻՀ ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի հետ:

2022թ. սեպտեմբերի 22-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Նյու Յորքում ՄԱԿ ԳԱ 77-րդ նստաշրջանի շրջանակներում հանդիպում է ունեցել ԻԻՀ նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիի հետ:

2022թ. հուլիսի 7-8-ը տեղի է ունեցել ԻԻՀ Ազգային անվտանգության գերագույն խորհրդի քարտուղար Ալի Շամխանիի այցը ՀՀ:

2022թ. հունիսի 14-17-ը կայացել է ՀՀ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի պաշտոնական այցը ԻԻՀ:

2022թ. մայիսի 10-12-ը Երևանում տեղի է ունեցել Հայ-իրանական միջկառավարական համատեղ հանձնաժողովի 17-րդ նիստը։

2022թ. փետրվարի 19-ին Մյունխենում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել ԻԻՀ ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի հետ։

2021թ. հոկտեմբերի 4-ին աշխատանքային այցով Թեհրանում գտնվող ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել ԻԻՀ ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի հետ։

2021թ. սեպտեմբերի 17-ին աշխատանքային այցով Դուշանբեում գտնվող ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանդիպել է ԻԻՀ նախագահ Էբրահիմ Ռայիսիին:

2021թ. օգոստոսի 5-ին, ԻԻՀ նորընտիր նախագահ Սեյեդ Էբրահիմ Ռայիսիի երդմնակալության արարողությանը մասնակցելու նպատակով, Իրան է այցելել ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը:

Առևտրատնտեսական համագործակցություն

Իրանը Հայաստանի կարևոր առևտրային գործընկերներից է և արտաքին առևտրի գործընկերների շարքում ավանդաբար գտնվում է առաջին հնգյակում:

Երկու երկրների միջև հաստատված է ակտիվ համագործակցություն էներգետիկայի, տրանսպորտի, բնապահպանության, առողջապահության, գյուղատնտեսության, միջմարզային, գիտակրթական, մշակույթի և այլ ոլորտներում:

2022թ. հունվարից-օգոստոս ընկած ժամանակահատվածում Հայաստանի և Իրանի միջև առևտրաշրջանառությունը կազմել է 427389.4 հազ. ԱՄՆ դոլար, որից արտահանումը՝ 74412,0, ներմուծումն ըստ արտահանող երկրի՝ 353180.9, ներմուծումն ըստ ապրանքի ծագման երկրի՝ 352977.4 հազ. ԱՄՆ դոլար:

Միջխորհրդարանական համագործակցություն

Նկատելի առաջընթաց է արձանագրվել երկու երկրների խորհրդարանների` ՀՀ Ազգային ժողովի և ԻԻՀ Մեջլիսի, հարաբերություններում: Երկու երկրների խորհրդարաններում գործում են միջխորհրդարանական բարեկամության խմբեր։ ՀՀ ԱԺ-ում և ԻԻՀ Մեջլիսում գործող Հայաստան-Իրան բարեկամության պատգամավորական խմբերի փոխայցելությունները նոր որակ են հաղորդել երկու երկրների օրենսդիր մարմինների համագործակցությանը:

Իրավապայմանագրային դաշտ

Հայաստանի և Իրանի միջև գործում են փոխհարաբերությունների գրեթե բոլոր ոլորտներն ընդգրկող շուրջ 180 միջազգային պայմանագրեր, համաձայնագրեր, հուշագրեր և արձանագրություններ։

Իրանում հայկական համայնք

Իրանում գործում է ակտիվ հայկական համայնք, ինչպես նաև առկա է զգալի հայկական մշակութային ժառանգություն:

Հավելենք՝ Հայաստան պաշտոնական այցի շրջանակում ԻԻՀ ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանն այսօր կհանդիպի արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանի հետ, նա հանդիպումներ կունենա նաև վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի հետ:

Իսկ վաղը՝ հոկտեմբերի 21-ին, ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի և ԻԻՀ ԱԳ նախարար Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիանի մասնակցությամբ տեղի կունենա Կապանում Իրանի գլխավոր հյուպատոսության բացման հանդիսավոր արարողությունը: