Իրազեկում պաշտպանական կառույցների և հնարավոր վտանգի դեպքում՝ վարքագծի կանոնների մասին

Արցախի տեղեկատվական շտաբը, հղում անելով ՀՀ արտակարգ իրավիճակների նախարարության փրկարար ծառայության քաղպաշտպանության վարչության պետ Էդան Սնգրյանին, իրազեկում է, թե որոնք են պաշտպանական կառույցները։

Ըստ այդմ՝ պաշտպանական կառույցներն են․

• նկուղը

• կիսանկուղային հարկերը

• մետրոպոլիտենը

• ստորգետնյա կառույցները

• ստորգետնյա ավտոկայանատեղիները

կախված տեղանքից նաև՝

• ջրատարը

• խորացված այլ կառույցները

• խորշերը։

Հնարավոր վտանգի դեպքում՝ ըստ գտնվելու վայրերի, ԱԻՆ ուղեցույցի համաձայն՝ բնակչության նախազգուշացման համար կիրառվում են հետևյալ ազդարարման ազդանշանները` «Օդային տագնապ», «Ուշադրություն բոլորին»:

Ազդարարման ազդանշանները տրվում են հետևյալ դեպքերում`

«Օդային տագնապ» ազդանշանը տրվում է օդային հարձակման դեպքում,

«Ուշադրություն բոլորին» ազդանշանը տրվում է արտակարգ իրավիճակների առաջացման կամ դրա սպառնալիքի և օդային տագնապի ավարտի դեպքում:

(Սրանց մասին ավելի մանրամասն՝ այստեղ)

«Օդային տագնապ» – Էլեկտրաշչակների միջոցով`ընդհատվող (տատանվող) ձայնային ազդանշան (2-3 րոպե տևողությամբ)։

Այս դեպքում․

Արտադրական կազմակերպություններում – Դադարեցնել բոլոր տեսակի աշխատանքները, անջատել արտադրական և տեխնոլոգիական բոլոր սարքավորումները, գազամատակարարումն ու էլեկտրասնուցումը, իջեցնել սարքվորումներում օդի, գազի, ջրի, թթվածնի և այլ նյութերի բարձր ճնշումը, որից հետո` պատսպարվել թաքստոցում:

Արտադրության և այլ տեխնոլոգիական գործընթացների պայմաններով սահմանված աշխատանքների դադարեցման անհնարինության դեպքում տեխնոլոգիական գծերը, վառարանները, տուրբինները բերել անվտանգ աշխատակարգի և պատսպարվել թաքստոցում։

Տանը գտնվելիս – Մինչ բնակարանը լքելը անջատել գազամատակարարումն ու էլեկտրասնուցումը, փակել ջրի ծորակները, հագնվել, հագցնել երեխաներին ու ծերերին, վերցնել առաջին անհրաժեշտության դեղամիջոցներն ու անձը հաստատող փաստաթղթերը, անհրաժեշտ իրերն ու որոշակի քանակությամբ սննդամթերք և ջուր, արագ, առանց խուճապի պատսպարվել նախատեսված թաքստոցում: Հնարավորության դեպքում տեղեկացնել հարևաններին։

Փողոցում և բաց տարածքներում գտնվելիս – Արագ` առանց խուճապի, որոշել մոտակա թաքստոցի տեղը և պատսպարվել այնտեղ: Մոտակայքում թաքստոցների բացակայության դեպքում պատսպարվել ճանապարհամերձ առվակների, հեղեղատարների համար նախա­տեսված կառույցներում, տարբեր տեսակի փոսորակներում, թմբա­պատնեշների և ոչ բարձր պատնեշների (պատերի) հետևում:

Քաղաքային տրանսպորտում գտնվելիս – Չլքել տրանսպորտային միջոցը ընթացքի ժամանակ և չխոչնդոտել վարորդի գործողություններին: Տրանսպորտային միջոցը կանգնելուց հետո արագ, բայց առանց խուճապի, դուրս գալ փողոց և պատսպարվել մոտակա թաքստոցում:

Կազմակերպություններում և հասարակական շենք-շինություններում գտնվելիս – Ուշադիր և հանգիստ լսել համապատասխան հրահանգը (հա­ղորդա­գրությունը) մոտակա թաքստոցների տեղակայման և դրանց հասնելու կարճ երթուղու մասին, արագ` առանց խուճապի, շարժվել նշված երթուղով և պատսպարվել թաքստոցում: Համապատասխան հրահանգ (հաղորդագրություն) չլինելու դեպքում դուրս գալ փողոց և պատսպարվել մոտակա թաքստոցում:

«Ուշադրություն բոլորին» – Էլեկտրաշչակների միջոցով` անընդհատ (չընդհատվող) ձայնային ազդանշան (2-3 րոպե տևո-ղությամբ), միաժամանակ` հեռուստատեսությամբ, ռադիոհեռարձակմամբ, բարձրախոսներով տրվում է «Ուշադրություն բոլորին, ուշադրություն բոլորին» ձայնային հաղորդագրություն։

Այս դեպքում․

Միացնել ռադիոն, հեռուստացույցը` հատուկ հաղորդագրություններ լսելու համար,

հետևել պաշտոնական հաղորդագրություններին,

գործել համաձայն հաղորդվող հրահանգների։

«Ուշադրություն բոլորին, ուշադրություն բոլորին»: Ճառագայթային վտանգ է սպառնում հետևյալ բնակավայրերին – Համաձայն ազդանշանի անհրաժեշտ է ձեռքի տակ եղած միջոցներով փակել շնչուղիները, վերցնել առաջին անհրաժեշտության դեղամիջոցներն ու անձը հաստատող փաստաթղթերը, անհրաժեշտ իրերն ու որոշակի քանակությամբ սննդամթերք, ջուր և արագ պատսպարվել թաքստոցում: Դրանց բացակայության դեպքում ճառագայթաակտիվ աղտոտվածությունից պաշտպանվելու համար՝ որպես թաքստոց, կարող են ծառայել նաև փակ շինություններն: Տանը կամ աշխատավայրում մնացած անձինք, ովքեր չեն հասցրել պատսպարվել թաքստոցում, պետք է ժամանակ չկորցնելով, իրականացնեն տարածքի հերմետիկացման աշխատանքներ՝ ծածկեն դռներն ու պատուհանները և փակեն առկա ճեղքերը՝ օգտագործելով ձեռքի տակ եղած միջոցներ: Բարձրահարկ շենքերում գտնվելիս անհրաժեշտ է շտապ լքել վերին հարկերը և տեղ զբաղեցնել նկուղային տարածքներում կամ դրանց բացակայության դեպքում՝ շենքի առաջին հարկերում:

«Ուշադրություն բոլորին, ուշադրություն բոլորին», «Օդային տագնապի ավարտ» – Համապատասխան պատասխանատուների թույլտվությամբ, դուրս գալ թաքստոցներից և անցնել առօրյա գործունեության:

Հիշել՝ անհրաժեշտ է ռմբակոծության ժամանակ բացել բերանը և ձեռքերով փակել ականջները:

Թաքստոց – Ամրացված կառույցներ, բնական միջավայր, տեղական առարկաներ (նկուղներ, կիսանկուղներ, խորացված տարածքներ, հանքախորշեր, ստորգետնյա անցումներ, մետրոպոլիտենի ստորգետնյա կայարաններ), որոնք կարող են պաշտպանել մարդկանց, տեխնիկան և ունեցվածքը պատերազմական պայմաններում, ռազմական կոնֆլիկտների ժամանակ կիրառվող խոցման միջոցների ազդեցության գործոններից ու վթարներից, աղետներից և այլ արտակարգ իրավիճակների ազդեցությունից:

Պատսպարում – Զանգվածային ոչնչացման զենքի, ինչպես նաև ոչնչացման հատուկ միջոցների ազդեցությունից մարդկանց կյանքի ու գործունեության ժամանակավոր ապահովում` համապատասխան շինությունների տարածքում։

Նշենք՝ «Հայ Ձմեռ պապ» բարեգործական հիմնադրամն էլ ավելի վաղ շրջանառել էր «Ապաստարաններ» սոցիալական հոլովակը։